استریل کردن خاک

یکی از مهمترین نکات در نگهداری، پرورش و تکثیر بنفشه آفریقایی استفاده از بستر سالم و مناسب می باشد. خاک مناسب و سالم یکی از اصلی ترین موارد در داشتن گیاهان زیبا و سالم می باشد. بستر مناسب، ساختار و ترکیبات آن، مواد تشکیل دهنده و میزان آن همه و همه از اهمیت بالایی برخوردار هستند (قبلا در مقاله ای به تفصیل در خصوص آن صحبت کرده ام ! ).

بستر مناسب همچون سایر گیاهان زینتی، در بنفشه آفریقایی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سالم و استریل بودن خاک میتواند در پرورش بنفشه های زیبا کمک شایانی باشد.
در درجه اول سعی کنید که از یک تولیدکننده بنفشه آفریقایی خاک مخصوص بنفشه آفریقایی را تهیه بفرمایید.

متاسفانه عدم رعایت اصول اولیه در استریل بودن خاک های تهیه شده توسط اکثر تولیدکنندگان تجاری خاک و یا عدم نگهداری یا توزیع مناسب آن سبب ابتلا به انواع آلودگی ها میشود. حتی ممکن است گاهی اوقات خاک استریل شده تهیه بفرمایید ولی ساختار آن مناسب بنفشه آفریقایی نباشد!
اگر به یک تولیدکننده قابل اعتماد بنفشه آفریقایی دسترسی ندارید و میخواهید خودتان خاک تهیه کنید و یا از استریل بودن خاک تهیه شده اطمینان ندارید، نگران نباشید و با مطالعه این مطلب، دست بکار شوید.

در ادامه سعی میکنیم به طرق ساده توضیح دهیم که چگونه میتوانید خاک را استریل کنید.
استریل کردن خاک به روشهای مختلف امکانپذیر است و البته هر روش را نیز میتوان به صورتهای مختلفی انجام داد !
ما سعی میکنیم ساده ترین ها را توضیح دهیم.

 

روشهای غیر شیمیایی

۱- با استفاده از فر : روی سینی فر فویل آلومینیومی قرار دهید. خاک کاملا مرطوب را ( برای دو لیتر خاک ۲۵۰ سی سی آب اضافه کنید و خاک رو خوب هم بزنید) روی فویل بریزید و مجددا روی خاک را هم فویل بپیچید و به مدت یکساعت داخل فر و در دمای ۱۲۰ درجه قرار دهید. بعد از یکساعت از فر بیرون آورده و اجازه دهید کاملا خنک شود سپس فویل رو باز کرده و خاک را داخل زیپ کیپ بریزید و در جای خشک و خنک نگهداری کنید.

۲- با استفاده از بخار آب : ممکن است تمایل نداشته باشید که داخل فر آشپزخانه و در منزل خاک را استریل کنید و یا اصلا اجاق فر در دسترس نباشد !
نگران نباشید !
با این روش هم میتوانید خاک را استریل کنید. در این روش به دو عدد قابلمه بزرگ و کوچک نیاز دارید بصورتی که قابلمه کوچک داخل قابلمه بزرگ به راحتی قرار بگیرد و لبه بالایی آن حداقل به اندازه ۱۰ تا ۱۵ سانت پایین تر از لبه قابلمه بزرگ قرار گیرد. خاک مرطوب ( به روش بالا مرطوب کنید ! ) را داخل قابلمه کوچک ریخته و درون قابلمه بزرگتر قرار دهید. داخل قابلمه بزرگتر حدود ۷ تا ۱۰ سانتیمتر آب ریخته و روی شعله قرار دهید. درب قابلمه بزرگتر را ببندید و بعد از به جوش آمدن آب به مدت یکساعت اجازه دهید که خاک درون قابلمه بزرگتر و با همان شکل بماند. با این روش خاک بصورت غیر مستقیم و با بخار آب و آب جوش و در دمای ۱۰۰ درجه استریل می شود. پس از خنک شدن آب و همچنین خاک، میتوانید داخل زیپ کیپ نگهداری …

نور خورشید همواره منبع نور و گرما در کره خاکی ما بوده است. استفاده از این روش مختص مناطقی است که آفتاب درخشان و گرمی در تابستان دارند. کافی است خاک مرطوب و مخصوص خود را روی سطح صاف و تمیزی (حتی الامکان روی یک پارچه یا پلاستیک تمیز ) که کل روز نورگیر باشد، پهن کنید. خاک بایستی به همان شکل بالا مرطوب شده باشد. ضخامت خاک در سطح گسترده شده بین ۵ تا ۱۰ سانتیمتر باشد. سپس روی خاک را نیز با یک پلاستیک تمیز و شفاف بپوشانید و اجازه دهید که دو تا سه روز در زیر تابش آفتاب گرم قرار داشته باشد. سپس خاک مخصوص خود را پس از خنک شدن جمع آوری کرده و در محل خشک و خنک نگهداری شود.

روشهای شیمیایی

معمولا این ترکیبات در خاک بصورت گاز درآمده و در تمامی خلل و فرج خاک نفوذ می کند. این ترکیبات بسیار سمی بوده و برای انسان و محیط زیست بسیار خطرناک می باشند ، از این رو برای استفاده از این مواد، رعایت کامل موارد ایمنی و حضور کارشناس متخصص ضروری است.

توصیه میکنیم در منزل از این روشها استفاده نکنید !

لذا ترجیحا خاک استریل شده را از پرورش دهندگان قابل اطمینان تهیه بفرمایید.

سموم تدخینی دارای طیف وسیع کشندگی روی حشرات، بذور علف های هرز و تمامی ارگانیزمهای خاکزی می باشند. این مواد قادرند در لایه های مومی حشرات که در برابر محلول آبی مقاومند نفوذ کنند.
درجه حرارت و میزان CO2 موجود در محیط، در کارآیی این مواد موثرند و با افزایش آنها تاثیر شان در کنترل آفات بیشتر می شود.
این مواد شیمیایی دارای خاصیت حیات کشی ( Biocide ) بوده و بنابراین در حین ضدعفونی خاک توسط این مواد تمام ارگانیزم های موجود در خاک بطور غیر انتخابی از بین رفته و خاک استریل می گردد .
بنابراین اگر خاک پس از ضد عفونی با این مواد در معرض آلودگی مجدد قرار گیرد بدلیل فقدان موجودات مفید خاک ( Biological vacuum ) عوامل بیمارگر بسرعت در خاک استقرار و گسترش می یابند .
مهمترین ترکیبات شیمیایی که برای ضد عفونی خاک با روشهای شیمیایی بکار می روند به این شرح میباشند :

۱- استفاده از متیل بروماید :

این ترکیب در فرم خالص، بی رنگ و بو است و نقطه جوش آن ۶/۳ درجه سانتیگراد و وزن مخصوص آن ۷۳/۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است و به سختی در آب حل می شود. این ترکیب قادر است تمامی موجودات خاکزی مانند قارچها، برخی از باکتریها، نماتدها و حشرات را نابود کند.
هر چند روی قارچ Verticillium spp بدلیل داشتن اسپور های مقاوم چندان موثر نیست. بدلیل اثرات سوء این ماده در محیط زیست و تخریب لایه ازون ، مصرف آن روز به روز محدودتر می شود.

۲- استفاده از متام سدیم :

این ترکیب بخوبی در آب قابل حل است ( ۷۷۲ گرم در هر لیتر آب در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد ). متام سدیم در خاک به سرعت تبدیل به متیل ایزو تیوسیونات می شود که دارای طیف وسیع قارچ کشی و نماتد کشی است.
فرم گرانول آن با نام تجاری دازومت ( Dazomet ) است که به میزان ۵/۲۲ کیلوگرم در هر ۱۰۰۰ متر مربع در سطح خاک پخش و توسط روتیواتور با خاک مخلوط می گردد.

۳- استفاده از فرمالین ( Formalin ) :

این ماده نیز یک ترکیب ضد عفونی کننده است که ماده موثر آن فرم آلدهید ( Formaldehyde ) است.
فرمالین ترکیبی است بدون رنگ که در منفی ۲۱ درجه سانتیگراد می جوشد و بخوبی در آب قابل حل است. این ماده دارای خاصیت قارچ کشی و باکتری کشی است اما تاثیر آن روی حشرات و نماتدها بسیار ناچیز است.