جوان سازی بنفشه آفریقایی

گاهی اوقات بنفشه آفریقایی شما با گذشت زمان برگهای پایینی خود را از دست داده و ساقه نمایان میشود که به اصطلاح عام بنفشه شما گردن پیدا میکند و گردن دار میشود !
حتی برخی اوقات بنفشه جوان شما در اثر شوک ناشی از تشنگی و یا شوک دمایی ناشی از سرما یا گرمای ناگهانی شادابی خود را از دست میدهد که ممکن است ناشی از عدم سلامت ریشه ها و یا آسیب دیدن تارها مکنده ریشه باشد (البته دلایل دیگری هم میتواند داشته باشد ! )، که به هر حال با یک بازبینی ساده قابل تشخیص است.

برای رفع هر دو مشکل، یعنی گردن پیدا کردن یا عدم سلامت ریشه ها، باید بنفشه شما جوانسازی شود. جوانسازی بعد از یک تاخیر چند روزه سبب تجدید قوا در گیاه شما شده و گیاه به روال عادی رشد و گلدهی باز میگردد.

از جمله دلایلی که میتوانند سبب آسیب دیدن و فساد ریشه های مویی و تارها مکنده بنفشه شما شوند میتوان به :
خاک نامناسب، عدم هوا رسانی مناسب به ریشه ها، آبیاری نامناسب و نامنظم، گلدان خیلی بزرگ، کودیاری بیش از حد یا تجمع املاح ناشی از آب سنگین و عدم تعویض به موقع خاک، آفات خاکزی و همچنین برخی بیماری های قارچی دیگر نام برد.

داشتن گردن معمولا ناشی از افزایش سن گیاه است. گیاهی که بیش از یک سال از کاشت آن در گلدان فعلی گذشته، میتواند در عین داشتن ریشه های سالم و برگ های باطراوت در تاج مرکزی، گردن داشته باشد که به دلیل پیر شدن برگ های ردیف پایینی و یا انجام هرس کاملا طبیعی است‌. گاهی هم ممکن است یک گیاه جوان به دلیل گذراندن دوره بیماری یا شوک و یا آسیبهای فیزیکی گردن پیدا کرده باشد، که در این حالت بنفشه شما زیبایی خود را از دست میدهد و به مرور دچار اختلال در رشد و گلدهی خواهد شد. برای رفع این مشکل میتوان عمل جوانسازی را انجام داد.
اصولا جوانسازی به دو صورت انجام میشود. در روش اول گیاه شما کاملا سالم و شاداب است و فقط پیر و گردن دار شده است و زیبایی کلی بوته از بین رفته است. در روش دوم گیاه شما دچار مشکل در ریشه شده است. در روش دوم بایستی ابتدا گیاه را از خاک در آورده و ریشه ها را از خاک تمیز کنید. سپس تمام ریشه های تیره شده را با یک کاتر یا قیچی تمیز و تیز حذف کنید. شاید مجبور باشید که بیش از نیمی از ریشه ها را حذف کنید ! نگران نباشید اینکار را با دقت انجام دهید. برگهای پایینی را که شل و بیحال شده اند را نیز بچینید و حتی الامکان بوته را سبک کنید حتی تعدادی از برگهای سرحال را نیز حذف کنید و برای قلمه استفاده کنید! تاج اصلی و یک ردیف برگ اطراف آنرا نگه دارید. در یک گلدان با سایز کوچکتر (حداکثر هم سایز گلدان قبلی!) حدود یک سانتیمتر پرلیت بریزید و با استفاده از خاک مخصوص و جدید بنفشه، گیاه خود را بکارید. با زدن چند ضربه ملایم به دیواره گلدان خاک اطراف بوته را جابجا کنید. دقت کنید که از فشردن خاک خودداری نمایید. گیاه را از طریق زیر گلدانی آبیاری کنید و کاور کنید.

در نوع اول جوانسازی که گیاه شما مسن و پیر شده و نیاز به جوانسازی دارد، باز هم گیاه را با احتیاط ار خاک در می آورید. کل ریشه را حذف میکنید و حدود ۳ تا ۴ سانتیمتر از طوقه و تنه را نگه میدارید و مابقی به سمت ریشه را کات می کنید. روی تنه را به آرامی بخراشید و پوستهای خشکیده و فرسوده را با استفاده از کاتر صاف کنید. دقت کنید که کاتر شما حتما تیز باشد که در اثر فشار بافتهای گیاه له نشوند که خود سبب فساد گیاه و عدم موفقیت میشود. ساقه (تنه) باقیمانده را مانند یک مداد بصورت نوک تیز بتراشید. سپس برگهای پایینی را حذف کنید (برگهای پیر دور بیندازید و برگهای جوانتر را قلمه بزنید). حتی الامکان در حذف برگهای پایینی به تقارن گیاه دقت کنید. باقی مانده برگهای زیاد روی بوته اصلی سبب از دست رفتن رطوبت گیاه و بیحالی مفرط آن میشود. باز هم در یک گلدان پلاستیکی و گرد با سایز کمتر از سایز فعلی گلدانتان تا یک سانتیمتر پرلیت ریخته و مابقی را با خاک تمیز و مخصوص بنفشه آفریقایی پر کنید. با یک وسیله نوک تیز مانند مداد وسط خاک گلدان را باز کنید و ساقه برهنه و تراشیده شده را در آن قرار دهید و باز هم با چند ضربه کوچک و آرام به
دیواره گلدان خاک اطراف طوقه را جابجا کنید و دقت کنید که فشرده نشود.
میزان فرورفتگی طوقه گیاه در گلدان بایستی به حدی باشد که ردیف پایینی برگها اندکی بالاتر از سطح خاک گلدان قرار بگیرند. از طریق زیر گلدانی آبیاری کنید و سپس گیاه را کاور کنید.
در هر دو روش جوانسازی ،مراقب دما باشید که با کاور کردن افزایش نیابد. بازه دمایی بایستی بین ۲۰ تا ۲۵ درجه باشد. کاور برای دو الی سه هفته کفایت میکند هر چند که اگر شرایط تحت کنترل باشد، زمان بیشتر کاور عمل ریشه زایی را تسریع میکند.
بعد از گذشت یک ماه گیاه شما در مسیر عادی رشد و گلدهی قرار گرفته و بزودی شاهد گلهای زیبایش خواهید بود.