نکاتی در خصوص تکثیر بنفشه آفریقایی (از طریق برگ)

همانطور که میدانید بنفشه آفریقایی به عروس گلهای آپارتمانی مشهور است و تکثیر صحیح این گل از مهمترین دغدغه های تولید کنندگان و علاقمندان آن است ! راههای مختلفی برای تکثیر بنفشه آفریقایی وجود دارد که عبارتند از: بذر ، دم گل ، برگ ، تنه جوش و پاجوش و حتی کشت بافت !
راحترین و مرسوم ترین روش تکثیر، استفاده از روش برگ است.
از بذر یا دم گل برای تکثیر نمونه واریتهایی که تکثیر سخت تری دارند و یا برای حفظ ویژگی های خاص یک واریته خاص استفاده میشود. بعنوان مثال از دم گل برای تکثیر واریته های شیمر که تکثیر از برگ آن کمی مشکل است،استفاده میکنند. ریشه زایی و تکثیر از طریق برگ در بنفشه آفریقایی بقدری ساده و راحت است که نیازی به هورمون ریشه زایی ندارید به شرطی که از آب خیلی سبک (فاقد آلودگی و املاح سنگین)، محیط تمیز و با دمای کنترل شده و خاک استریل استفاده کنید. اما برای واریتهای خاص توصیه میشود هورمون ریشه زایی هم در دسترس داشته باشید تا ریسک از دست دادن برگ را اندکی کاهش دهید.

نکته بعدی در مورد تکثیر از روش برگ، استفاده از برگهای قوی و سالم است. اگر چه برگهای کوچک و همچنین برگهای مسن هم قابل تکثیر هستند ولی برگهای میانی بنفشه بهترین شرایط را برای ریشه زنی و جوانه زدن دارند.
برگهای میانی برگهایی هستند که در قسمت میانی طوقه گیاه قرار دارند و نه در قسمت پایینی و برگهای پیر و نه برگهای قسمت فوقانی و خیلی جوان گیاه !
نکته بعدی رعایت طول دم برگ میباشد، هر چقدر طول دمبرگ مناسب تر باشد، جوانه های بیشتر و قویتری دارید (طول دم برگ نه خیلی بلند و نه خیلی کوتاه باید باشد).
اگر برگ مناسبی انتخاب کرده باشید، حتی میتوان بعد از انتقال جوانه ها به گلدان، دوباره برگی که جوانه زده را برش داده و برای تکثیر مجدد از آن استفاده کنید! طبیعی است که این بار جوانه ها کمی ضعیفتر یا کمتر خواهند بود.

اگر از برگهای میانی تصمیم به گرفتن قلمه دارید، بیشتر از سه یاچهار برگ را جدا نکنید که شکل گیاه مادربه هم نریزد.

از برگهایی برای قلمه استفاده کنید که زخمی نباشند ، شل وکم آب نباشند، همچنین بررسی کنید که افت یا مشکلات قارچی مانند لکه برگی نداشته نباشند.
پس از انتخاب قلمه ها و جدا کردن آنها، برگها را با احتیاط با یک برس نرم تمیزکنید یا زیر شیر آب (دمای ولرم) بشویید سپس با یک دستمال کاغذی نرم با احتیاط خشک کنید.

حدود سه الی چهار سانتیمتر از دمبرگ را نگه دارید و مابقی را با زاویه ۴۵ درجه و از رو برش بزنید بگونه ای که وقتی سطح برگ رو به بالاست ، مقطع ۴۵ درجه ای هم رو به بالا باشد. حتما از تیغ تیز و ضد عفونی شده استفاده کنید، گاها با کارد آشپزخانه این کار انجام میشود که ممکن است به دلیل ضخامت تیغه چاقو و یا تیز نبودن، مقطع برگ (بافته و آوندها) آسیب ببینند و بدلیل عدم امکان جذب آب و مواد معدنی، وقتی که برگ را داخل خاک قرار میدهید دچار پوسیدگی شود !

برش صحیح برگ از سمتی که روی برگ قرار دارد، به طرف انتهای دم برگ میباشد.

از گلدان سایز ۶ برای کاشت قلمه برگ استفاده کنید. هرچه گلدان بزرگتر باشد ریسک پوسیدگی و از بین رفتن قلمه بیشتر میشود. از سوراخ بودن ته گلدان اطمینان حاصل نمایید. سپس ته گلدان را به اندازه یک سانتیمتر پرلیت بریزید و مابقی خاکی را که آماده کرده اید، بریزید.

قلمه برگ را بصورت مایل (با زاویه ۴۵ درجه) در بستری با ترکیب مساوی از پیتماس و پرلیت قرار دهید(بکارید)، این بستر (خاک) باید ضد عفونی شده و استریل باشد، چون استریل بودن خاک در تکثیر موفق بنفشه آفریقایی خیلی مهم میباشد.
حدود ۲.۵ تا ۳ سانتیمتر از دمبرگ را زیر خاک قرار داده و حدود نیم سانتیمتر در بیرون از خاک باید باشد.
برای اینکار با یک جسم نوک تیز (مانند مداد) یک سوراخ داخل خاک ایجاد کنید به قطر دم برگ و دم برگ را به آرامی داخل خاک قرار بدهید، با زدن چند ضربه کوچک و آهسته به گلدان خاک اطراف دم برگ را جابجا کنید. دقت کنید که خاک اطراف قلمه نباید فشرده، متراکم و یا سفت شود.

آبیاری را از زیر گلدانی و با آب خیلی سبک مانند اب تصفیه شده انجام دهید. توصیه میشود اولین آبیاری را با کود گلدهی اما با نصف دوز انجام دهید و سپس تا جوانه زدن برگ از آب خالی استفاده کنید. آبی که حداقل از یک شب قبل کنار گذاشته آید و با محیط قلمه های تان همدما میباشد. خاک قلمه همیشه باید مرطوب باشد ! ( در حد نم کفایت میکند و نه خیس ! ).
برای سنجش میزان نمناکی از نوک انگشتان استفاده کنید، بطوری که قابل احساس باشد میزان رطوبت خاک !

گلدان را کاور کنید . در این مقطع حتی نیاز به ایجاد سوارخ برای تهویه هوا نیست فقط مراقب باشید داخل کاور نباید بخار کند و دمای محیط هم گرم یا سرد نباشد، دمای گرم باعث خراب شدن برگها و دمای سرد باعث تاخیر در جوانه زدن میشود، دمایی حدود ۲۰ تا ۲۵ درجه مناسب است.

بین دو تا سه هفته طول میکشد تا برگها ریشه زایی کنند، لذا کاور برای حداقل دو هفته کفایت میکند ولی اگر شرایط مهیا است وجود کاور سبب تسریع در جوانه زنی هم خواهد شد.

اگر همه چیز خوب پیش برود و در شرایط عادی بین یک تا دو ماه طول میکشد تا جوانه ها سر از خاک بر بیاورند. بعد از دیدن جوانه ها میتوانید طبق روال عادی و دستور تولید کننده کود، گیاهچه های جوانتان را کودیاری کنید.